Senin, 28 Oktober 2013

Khutbah Jumat Bahasa Jawa, 25 Oktober 2013



الحمد لله الذي رفع من أراد به خيرا بالعلم والإيمان ، وخذل المعرضين عن الهدى وعرضهم لكل هلاك وهوان . وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، الكريم المنان ، وأشهد أن محمدا عبده ورسوله الذي كمل الله له الفضائل والحسن والإحسان ، اللهم صل وسلم على محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم مدى الزمان . أما بعد، فياأيها المسلمون أوصيكم وإياي بتقوى الله عز وجل والتَّمَسُّكِ بهذا الدِّين تَمَسُّكًا قَوِيًّا. فقال الله تعالى في كتابه الكريم، أعوذ بالله من الشيطان الرجيم “يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ
Para rawuh sidang jumat ingkang berbahagia
Mangga kita tansah ningkatan pengabdian kita dumateng Allah subhanahu wataala sarana taqwa ingkang sak leres-leresipun. Inggih punika nglampahi perintah lan nebihi laranganipun kanti ilmu ingkang dipun warisaken para Nabi dumateng para ulama kanthi dasaring iman dumateng Allah SWT.

Para rawuh ingkang minulya…..
Allah Ta’ala sampun paring dawuh dateng al-Quran Surat al-Saffat ayat 20-26 ingkang surasanipun :
هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (21) احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ (22) مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِيمِ (23) وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ (24) مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ (25) بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ (26)
Artosipun :
Ikilah dina keputusan kang sira garahake. (lan malaikat den perintahake),”kumpulno wong-wong kang nganiaya lan kanca-kancane lan sesembahan kang sak liyane Allah, mangka nuduhaken sira marang dalane neraka. Lan mandekake sira marang slirane setuhune deweke bakal ditakoni. Lan ditakoni deweke,”Piye sliramu ora pada tulung-tinulung ?. Tetapine ingdalem dina iku wong-wong kang pada aniaya tansah pasrah”.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ingdalem setunggal wekdal ayat punika dipun waos kaliyan Umar bin Abdul Aziz. Umar bin Abdul Aziz menika salah setunggaling khalifah saking Bani Abbasiyah. Penjenenganipun namung anggadahi umur 40 tahun. Lan memerintah namung kalih tahun inggih punika tahun 99-101 Hijriyah. Ingdalem wekdal sak antawis bade ngleksanaaken salat Isya’, panjenenganipun maos ayat kasebat. Penjenenganipun tansah mangsuli wontenipun makna saking ayat punika ingdalem maksud lan tujuanipun mangertosi makna tanggungjawabipun dateng masyarakat. Awit saking agengipun tanggungjawab dateng masyarakat ingkang bakal dipun suwun ingdalem nalika sowan dateng ngarsa Allah SWT.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ajaran Islam sampun paring paugeran wontenipun perihal tanggungjawab dateng pribadi utawi pemimpin masyarakat, negari, lan kelompok-kelompok. Salah setunggaling hadis ingkang dipun riwayataken kalian Ibnu Umar paring ikhbar ingkang surasanipun :”Rasulullah dawuh,”Elingo, saben-saben saka sliramu kabeh iku angon lan bakal ditakoni saking pendereke. Penguasa kang angon rakyate bakan ditakoni perihal rakyate. Wong lanang iku dadi pengarep keluargane lan bakal den takoni ingdalem perihal keluargane. Wong wadon iku dadi pengarep ingdalem ngrupaka omah, banda lanange lan anak, lan bakal den takoni ingdalem perihal open-openane. Budak iku ngrupaka banda tuane lan bakal ditakoni ingdalem perihal bandane tuane. Saben-saben saking sliramu iku pengarep lan bakal ditakoni ingdalem saben-saben urusane”.
Hadis menika paring pangertosan mbok bilih urusan samubarang ingkang wonten dateng alam dunya menika. Jer mboten wonten panggenan ingkang mboten katatrapan pertanggungjawaban - ingdalem penganggep kathah tiyang ingkang anggadahi penyana mbok bilih perkara ingkang mboten wonten ketetapanipun agami lajeng mboten wonten pertanggungjawabanipun.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ingdalem wekdal sanes rucahipun pinemu menika mboten sanes namung mbuntu pinemunipun manungsa. Ateges wontenipun tiyang ingkang namung nganggep mbok bilih ingkang dipun wastani perilaku kotor menika namung terbatas ingkang wonten dateng al-Quran kemawon. Selajengipun sak jabanipun menika dipun anggep panggenan ingkang mboten bakal dipun pertanggungjawabaken ing ngarsanipun Allah SWT. Ingdalem Surat al-Maun ingkang surasanipun,
أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ (1) فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ (2) وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (3) فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ (4) الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5) الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ (6) وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (7)
Ingkang makno ungkulipun inggih punika, sapa wae kang ora merduli anak yatim, ora aweh panganan marang wong–wong kang pada melarat, nglakoni salat kelawan ora ngerteni sejatine, wong kang pamer lan medit iku diarani wong kang nggarahake agama. Perilaku nggarahake agama yekti dados perkawis ingkang ala.
Ingdalem kasat mripat dipun wastani nyandang agami, ananging sejatosipun saweg bade ngrobohaken agami.
Mbok bilih makna ala dipun maknani terbatas saking surat al-Maun menika yekti perilaku sejenis lan sejajar saking makna ala kala wau mboten katratapan makna ala babar pisan. Ingdalem contoh wonten tiyang sampun ngleksanaaken santunan anak yatim, paring sadaqah panganan dateng tiyang sanes, ngeleksanaaken salat jamaah. Ananging ingdalem wekdal sanes perilaku koruptif tansah dipun tindaaken, nglampahi tumindak diskriminatif sarana ambedaaken perlakuan dateng kelompok. Mbok bilih kelompokipun tansah dipun kira-kiraken lan dipun uri-uri. Ananging kelompok lintu ingkang wonten dateng jabane mboten nampi perlakuan ingkang sami ingdalem urusan kemasyarakatan, birokrasi, administrasi lan sanes-sanesipun. Langkung-langkung wonten tiyang ingkang memanipulasi data jumlah satuan-satuan barang lan keanggotaan ingdalem kawontenan nambahi warna diskriminasi menika.
Para rawuh ingkang minulya…..
Cara pikir lan tumindak menika dados cara ingkang kuna lan klasik ingdalem kawontenan zaman modern. Perilaku koruptif, manipulasi, diskriminasi kelompok lan penyalahgunaan wewenang menika sakwangsulipun dados perilaku ingkang subur dateng kalangan kita. Langkung-langkung dipun beneraken kalian cara pikir ingkang kuna kala wau. Inggih punika dipun pahami mbok bilih sedaya ingkang mboten pertela adeg-adeg hukum lan kawontenanipun lajeng dipun anggep mboten larangan. Dipun tambah mbok bilih perilaku kotor wau sampun dipun lampahi mataun-taun sarana kebiasaan ingkang berurat akar dateng penggalih lan pinemunipun. Mbok bilih kita mboten saged ngowahi cara menggalih punika, saestu agama wonten dateng keadaan gawat lan kritis. Ateges perilaku kotor kala wau dipun terima lan ingdalem kaya-kaya mboten wonten kait lan sesambunganipun kalian ajaran agama. Kaya-kaya agama namung ajaran ingkang wonten dateng zamanipun kanjeng Nabi kemawon. Sak jabanipun mboten dipun ubo-rampi dados agama malih. Tamtu menika cara berpikir kuna lan usang indalem kawontenan zaman modern ingkang kedah dipun isi kalian kejujuran lan tanggungjawab kala wau.
Para rawuh ingkang minulya…..
Mbok bilih kawontenan menika dumadi dateng sak ubenganipun lingkungan kita, sak estu kedah waspada wontenipun pengikisan nilai-nilai keimanan dateng manah kita sedaya. Menika ingkang dipun wastani masyarakat zalim. Inggih punika kawontenan masyarakat ingkang mboten migunaaken tata krama masyarakat ingkang dipun ridani Allah SWT. Ingdalem kawontenan sanes kerusakan-kerusakan masyarakat lan bangsa dipun wiwiti wontenipun perilaku ingkang ethok-ethok mboten mangertosi. Awit Gusti Allah tansah Maha Pirsa lan Ngudaweni.
Para rawuh ingkang minulya…..
Mugi-mugi  kita sedaya tansah dipun reksa saking wontenipun gejala rusakipun masyarakat kala wau.
وَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصَارُ
بارك الله لى ولكم فى القرآن العظيم ونفعنى واياكم بما فيه من الايات والذكر الحكيم وتقبل الله منى ومنكم تلاوته انه هو السميع العليم************.
الحَمْدُ ِللهِ الَّذِى تَتِمُّ الصَّالِحَاتِ، وَأَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، اللّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ
أَمَّا بَعْدُ فَيَا أَيُّهَا المُؤْمِنُوْنَ اتَّقُوْا اللهَ أُوْصِيْكُمْ وَإِيَّايَ بِتَقْوَى اللهِ وَطَاعَتِهِ فَقَدْ فَازَ المُتَّقُوْنَ
قال الله تعالى : إِذَا جَآءَ نَصْرُ اللهِ وَالفَتْحُ وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُوْنَ فِى دِيْنِ اللهِ أَفْوَاجًا فَسَبِّحْ ِبحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا..........................................................................
إِنَّ اللهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيِّ يَاأَيُّهَااَّلذِيْنَ آمَنُوْ ا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وعلى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ فِي العَالَمِيْنَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ َجِيْدٌ.
اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالمُسْلِمَاتِ وَالمُؤْمِنِيْنَ وَالمُؤْمِنَاتِ الأحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأمْوَاتِ إِنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ الدَّعَوَاتِ وَقَاضِيْ الحَاجَاتِ وَأَلِّفْ بَيْنَ قُلُوْبِهِمْ وَأَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِهِمْ وَانْصُرْهُمْ عَلَى عَدُوِّكَ وَعَدُوِّهِمْ، اللّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَيْنَا مَنْ لايَخَافُكَ وَلا يَرْحَمُنَا، اللّهُمَّ انْصُرِ المُجَاهِدِيْنَ الَّذِيْنَ يُجَاهِدُوْنَ فِي سَبِيْلِكَ فِي كُلِّ زَمَانٍ وَمَكَانٍ، اللّهُمَّ انْصُرْ مَنْ نَصَرَ دِيْنَكَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ دِيْنَكَ، اللّهُمَّ أَعِزَّ الإسْلامَ وَالمُسْلِمِيْنَ وَأَذِّلَّ الشِّرْكَ وَالمُشْرِكِيْنَ وَدَمِّرْ أَعْدَاءَ الدِّيْنِ وَانْصُرْ عِبَادَكَ المُؤْمِنِيْنَ، رَبَّنَا لاتُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الوَهَّاب رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَاب النَّاَر.........................................................................
عِبَادَ اللهِ ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالعَدْلِ وَالإ حْسَانِ وَاِيْتَآءِ ذِيْ القُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الفَحْشَاءِ وَالمُنْكَرِ وَالبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ فَاذْكُرُوْا اللهَ العَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْا عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَاسْأَلُوْهُ مِنْ فَضْلِهِ يُعْطِكَمْ وَلَذِكْرُ اللهِ اكْبرَ..

Dialog Jumat, Radar Kediri, 1 Nopember 2013


Amal Pemimpin Yang Dzalim

Assalamu’alaikum Wr. Wb.
Apakah benar jika pemimpin yang dzalim kepada masyarakatnya, kelak amal kebaikannya diberikan kepada yang dizalimi ? Jika tidak tentu pemimpin yang sekarang akan berbuat zalim kepada masyarakatnya karena itu hal biasa. Terima kasih.
(Yanto, Nganjuk, 085649237xxx)
Jawaban :
Saudara Yanto yang berbahagia, secara prinsip pemimpin akan dimintai pertanggungjawabannya sesuai dengan hadis yang diriwayatkan oleh Ibnu Umar bahwasanya Rasulullah bersabda,”Ingatlah, masing-masing dari kamu adalah pemimpin dan masing-masing dari kamu akan dimintai pertanggungjawaban dari yang dipimpin. Seorang penguasa yang memimpin rakyatnya akan dimintai pertanggungjawaban tentang rakyatnya. Seorang laki-laki adalah pemimpin bagi keluarganya dan akan dimintai pertanggungjawaban atas mereka. Seorang perempuan adalah penjaga rumah suaminya dan anaknya dan dia akan dimintai pertanggungjawaban atas mereka. Seorang budak adalah penjaga harta majikannya dan akan dimintai pertanggungjawaban atas harta tersebut. Masing-masing dari kamu adalah pemimpin dan akan dimintai pertanggungjawaban atas mereka”. 
Atas dasar hadis di atas semua orang juga akan dimintai pertanggungjawaban atas apa yang menjadi peran dan tugasnya di muka bumi ini. Demikian juga dalam lingkup kepemimpinan yang lebih bersifat luas seperti kepala daerah maupun kepala negara dalam pengertian politik akan dimintai pertanggungjawaban sesuai dengan kapasitas masing-masing.  Secara lebih spesifik, pertanggungjawaban penguasa zalim digambarkan al-Quran sebagaimana dalam surat al-Saffat ayat 20-26 yang artinya :” Inilah hari keputusan yang selalu kamu dustakan. Kepada malaikat diperintahkan,”Kumpulkanlah orang-orang yang zalim beserta teman sejawat mereka dan sembahan-sembahan yang mereka sembah selain Allah, maka tunjukkanlah mereka jalan ke neraka.  Dan tahanlah mereka (di tempat pemberhentian) karena sesungguhnya merea akan ditanya, “Mengapa kamu tidak tolong menolong ?”. Bahkan mereka pada hari itu menyerah diri”.
Jelasnya, semua pemimpin publik akan dimintai pertanggungjawaban sesuai dengan kinerjanya masing-masing. Tidak ada kata bebas di dalam ruang keberagamaan seseorang terkait dengan perbuatan yang merugikan orang lain baik dalam skala besar kecil semisal pemiskinan kepada kelompok tertentu, diskriminasi perlakuan dalam pemerolehan hak, korupsi, maupun penyalahgunaan wewenang dan jabatan. Dalam kategori hubungan antara penguasa dan rakyat, maka kezaliman ini masuk dalam kategori ketiga yakni berbuat zalim kepada orang lain (dzulmul insan ila ghairihi) di samping terdapat dua kategori lain yakni berbuat zalim kepada Tuhan (dzulmul insan lirabbih) dan berbuat zalim kepada dirinya sendiri  (dzulmul insan nafsahu). Semuanya tentu harus dipertanggungjawabkan.  
Secara operasional Allah telah menggambarkan tata cara memberi balasan atas perilaku aniaya. Sebagaimana terdapat dalam hadis yang diriwayatkan oleh Imam Bukhari dengan pentahapan sebagai berikut. Pertama,  kezaliman yang berhubungan dengan orang lain dapat diselesaikan dengan meminta maaf. Kedua, bila tidak didapati permintaan maaf maka kebaikan orang atau pihak yang menzalimi diberikan kepada orang yang dizalimi. Ketiga, bila tahap kedua tidak dapat dipenuhi maka dosa-dosa orang yang dizalimi diberikan kepada orang yang menzalimi. Karena itu, realisasi atas hukuman bagi orang yang berbuat aniaya adalah niscaya sebagaimana firman Allah dalam surat Ibrahim ayat 42-43 yang artinya : Dan janganlah sekali-kali kamu (Muhammad) mengira, bahwa Allah lalai dari apa yang diperbuat oleh orang-orang yang zalim. Sesungguhnya Allah memberi tangguh kepada mereka sampai hari yang pada waktu itu mata (mereka) terbelalak”. Wallahu a’lam bi al-Shawab.
Zayad Abd. Rahman, MHI, dosen Syariah STAIN Kediri.

Jumat, 20 September 2013

Dialog Jumat Radar Kediri, 13 Sept 2013


Menyuapi Anjing dengan Tangan Sendiri
Di tempat kerjaku ada peliharaan anjing kecil yang lucu, aku sering bermain dengannya dan kadang menyuapi dengan tanganku sendiri. Ada yang bilang anjing itu najis. Padahal hewan ini kan ciptaan Allah juga, bagaimana sebenarnya hukumnya menurut Islam?
(Nia, Kediri, 082338388xxx)
Jawaban :
Saudari Nia yang berbahagia, berkaitan dengan keadaan di tempat kerja saudari perlu dijelaskan hal-hal sebagai berikut. Pertama, menyuapi anjing dengan tangan merupakan hal yang diperbolehkan.  Namun yang perlu diperhatikan adalah bila air liur anjing mengenai salah satu anggota badan, maka perlu dibasuh sampai tujuh kali. Sebagaimana hadis yang diriwayatkan oleh Abu Hurairah r.a. yang menyatakan,”Jika anjing minum di bejana kalian, maka cucilah (bejana tersebut) tujuh kali”. Hadis ini dijadikan dasar Jumhur Ulama’ (mayoritas ulama’) menetapkan kenajisan air liur anjing. Adanya perintah mencuci sampai tujuh kali mengindikasikan bahwa air liur anjing itu najis. Adapun tata cara pencuciannya menggunakan tanah dalam salah satu pentahapannya.
Kedua, perlu disampaikan berkaitan dengan kenajisan air liurnya, ulama’ Syafiiyah berpendapat bahwa seluruh tubuh anjing juga ditetapkan sebagai najis. Hal ini berkaitan langsung dengan asal-usul air liur yang berasal dari satu kesatuan tubuh anjing. Hal ini didukung pernyataan Rasulullah SAW bahwa hasil penjualan anjing merupakan hal yang dilarang sebagai hal yang buruk. Jelasnya, pernyataan ini menguatkan bukti bahwa keseluruhan tubuh anjing adalah najis.
Ketiga, perlu diperhatikan bahwa dalam melaksanakan perintah Allah terdapat satu penegasan untuk mentaatinya. Hal ini dimaksudkan sebagai penghambaan diri (ta’abbud) kepada Sang Pencipta. Dalam keadaan demikian seorang hamba diwajibkan mentaatinya secara total. Berkaitan dengan hal tersebut dalam batas-batas diperintah maupun dilarang terdapat hal-hal yang bersifat kebaikan (hikmah). Meski anjing adalah ciptaan Allah dalam batas-batas tertentu dinyatakan najis, namun dalam kapasitasnya sebagai sesama  ciptaan Tuhan, ia juga wajib untuk dilindungi, diperlakukan secara baik dan penuh kasih sayang. Karenanya, pernyataan kenajisan anjing tidak serta merta menghilangkan perlakuan baik kepada sesame makhluk Allah. Sementara, hokum kenajisannya dinyatakan sebagai hal yang mempunyai sifat kebaikan juga. Tidakkah Allah memerintahkan Nabi Ibrahim menyembelih putranya, Ismail sebagai hal yang terlarang?. Namun, di belakang peristiwa tersebut, Nabi Ibrahim justru mendapat kemulyaan sebagai kekasih Allah. Bukankah kemulyaan itu berasal dari rasa ketundukan diri (ta’abbud) kepada Tuhannya?. Karena itu, meski anjing dinyatakan najis, tentulah terdapat kebaikan dan hikmah atas najisnya. Wallahu A’lam bi al-Shawab.
Zayad Abd. Rahman, MHI, dosen Syariah STAIN Kediri.

KHUTBAH BAHASA JAWA, 20 SEPT 2013



Para rawuh ingkang minulya…..
Allah Ta’ala sampun paring dawuh dateng al-Quran surat al-Hasyr ayat 18-20 ingkang surasanipun :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (18) وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (19) لَا يَسْتَوِي أَصْحَابُ النَّارِ وَأَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفَائِزُونَ (20)
Artosipun: “Hai wong-wong kang pada iman, wedia sira kabeh marang Allah, becik awak-awakan ningali amal kang wus kelaku kanggo wektu sesuk lan wedia sira kabeh marang Allah. Setuhune Allah itu Maha Ngudaweni Kelawan apa kang sira agawe”.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ingdalem siji wekdal, Rasulullah dipun dugeni wontenipun setunggal kaum, inggih punika kaum Mudlar, kaum ingkang miskin lan tuna banda dunya. Tanpa terompah lan busana kanti nyandang gaman. Lajeng Rasulullah rumaos prihatin ingdalem kemiskinanipun kaum kala wau. Selajengipun Rasulullah ngutus Bilal ngawiti azan lan ngleksanaaken salat jamaah. Sak sampunipun ngleksanaaken salat jama’ah lajeng Rasulullah paring dawuh kanti nyebataken ayat “Yaa ayyuhan naasut taquu rabbakumul ladzii khalagakum min nafsin waahidatin… Lajeng panjenenganipun nyebat ayat punika: “Wal tanzhur nafsun maa qaddamat li ghadin"  kalian paring dawuh :”becik sedekah wong lanag saka dinar, dirham, kain utawi gandum lan kurmanipun. Lan sedekaha sira senajan sak cuil kurma”.
Saking dawuh punika, salah setunggalipun sahabat Ansar ngijabahi dawuhipun kanjeng Nabi kanti nyerahaken pinten-pinten bahan pangan sahingga ketingal rekasa saking abotipun gawan kala wau. Lajeng Rasulullah ketingal raos suka manahipun anggenipun paring dawuh dipun pahami lan dipun laksanaaken kalian sahabat kanti wajah ingkang sumringah tanda legawa.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ayat punika dipun wiwiti kalian lafadz   Ya ayuhaladziina amanu, hai wong-wong kang pada iman. Iman ingdalem makna lafadhipun dipun maknani tiyang ingkang ngandel. Ngandel mbok bilih dipun paringi dawuh. Ingdalem kasunyatanipun para sahabat dipun citra tiyang ingkang kathah ngandele. Sami kalian reaksinipun sahabat Ansar ingkang cancut tali wondo angenipun nampi dawuh saking Rasulullah SAW ingdalem kawontenan kathah tiyang ingkang sami nulayani wontenipun dawuh saking pituduhipun agami. Ingdalem ayat selajengipun persifatan menika dipun wastani tiyang ingkang fasik. Tiyang fasik kalebet golonganipun tiyang munafiq.
Para rawuh ingkang minulya…..
Allah Ta’ala nyebataken mbok bilih sak derengipun nyandak masalah ingkang berhubungan kalian tumindak cawis-cawis dinten ngajeng tansah dipun uba rampi kalian perintah ketaqwaan. Ketaqwaan ingkang pertama - mungguhipun Imam al Mawardi dateng Tafsir al-Nukat wa al-Uyun – mertelaaken mbok bilih penyebutan Ittaqullah ingkang pertama anggadahi makna taubat dumateng dosa ingkang sampun kalampah. Artosipun ingdalem cawis-cawis amal ingkang dipun uri-uri dateng sangu mlebet alam akhirat perlu wontenipun usaha. Mbok bilih cawis-cawis amal punika mboten dipun wiwiti taubat ingdalem maknanipun kita taksih dereng anggadahi tekad nglampahi kebagusan kanti total. Ateges taksih dereng anggadahi kesanggupan ninggal perkawis awon sesandingan kalian amal ingkang sae. Menika ingkang dipun rupi kelawan sifat kemunafikan. Nglampahi kebagusan ananging sregep agawe catu lan agawe ala sesarengan. Indalem ilmu itung-itungan tiyang kala wau tasik nglampahi pengawenipun tiyang dol-tinuku. Ateges bathi dol tinukunipun sareng kaliyan ruginipun. Mbok bilih bathinipun nglangkungi rugi, hasilipun modal dateng alam akhirat taksih dipun wastani kirang kathah. Sak wangsulipun mbok bilih rugi langkung ageng tinimbang bathi menika dipun wastani bangkrut alias mboten wonten modal sowan dumateng ngarsanipun Allah SWT.
Ananging mbok bilih, amal punika dipun lantari wontenipun taubat ingdalem wiwitanipun, berarti sedaya amal punika mboten wonten itungan untung ruginipun ateges itungan keuntungan tansah manggen dateng modal plus tanpa minus, keranten taubat dipun wastani tekad mboten bakal bali dateng amal awon alias kerugian.
Para rawuh ingkang minulya…..
Saksampunipun taubat, mangka kita nyawisaken amal dados modal sowan dateng ngarsanipun Allah SWT. becik awak-awakan ningali amal kang wus kelaku kanggo wektu temburine. Keranten taubat mboten bali dateng amal awon, ateges punika nuduhaken wontenipun ganjaran ingkang utuh ingkang mboten dipun kirangi kalian amal ala. Menika ingkang dipun surasani taqwa ingkang pertama. Selajengipun taqwa piyambak anggadahi makna kalih inggih punika nebihi dateng golongan munafik lan wedi dateng barang syubhat.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ketaqwaan dipun maknani nebihi dateng tiyang munafiq anggadahi makna mbok bilih sifat kemunafikan menika nyidra dateng amal sae kita sedaya. Tiyang munafik ingkang dateng al-Quran dipun sebat fasik angadahi makna ingkang sami. Ateges kekancan dateng tiyang munafik sami kaliyan ngrusak modal amal kesaenan kita sedaya. Lajeng sinten tiyang munafik ingkang dipun sebat kanti lafadz fasiqun menika. Ayat 19 saking al-Hasyr punika paring pituduh mbok bilih tiyang munafik menika tiyang ingkang mboten nggugu dateng wontenipun pituduh saking gusti Allah alias berusaha nglaliaken wontenipun Allah lan ajaranipun. Ingdalem kaya-kaya sedaya perkawis ingkang wonten dunya menika mboten wonten tetenger halal-haramipun. Lajeng aji mumpung dipun anggep mubah utawi mboten nulayani dateng hukumipun ingkang cetha. Menika dipun wastani mlebet dateng panggenan syubhat. Panggenan syubhat biasanipun dipun dadosaken pembenar kemubahanipun keranten mboten dipun sebataken dateng hukum ingkang pertela.
Para rawuh ingkang minulya…..
Ingdalem perilaku kemasyarakatan, sifat kemunafikan dadosaken rucahipun saka agami ingkang kiat. Mbok bilih perilaku masyarakat kathah dipengaruhi sifat kasebat, mangka bakal wonten ciri ingkang cetha. Inggih punika, wontenipun perilaku sae lan awon kalampah sesarengan. Masyarakat dipun pimpin kaliyan ulama’ picik ingdalem kawontenan sanes, masyarakat larut dateng kepicikan punika. Mboten wonten wates ingkang pertela antawis perkawis sae lan awon. Langkung-langkung perilaku tiyang ingkang beriman. Ingkang wonten namung demen dunya, pangkat lan samubarang ingkang mawujud ingdalem situasi kepenguasaan. Masyarakat menika dipun wastani ashabun nar, masyarakat ingkang tebih pituduh. Masyarakat ingkang celak cilaka lan tebih saking ridaning Gusti.
Para rawuh ingkang minulya…..
Indalem cethanipun perbedaan antawis ashabun nar lan ashabul jannah, mangka ayat kala wau ingalem sejatos paring penjelasan mbok bilih ya ayyuhalladzi amanu kalebet dateng masyarakat ingkang dipun semoyo kanthi suwargo, inggih punika tiyang ingkang beriman. Sak wangsulipun Ulaikahumul Fasikun menika tansah dipun wastani masyarakat ingkang dipun gadang pinanggih murkaning Allah inggih punika neraka.
Para rawuh ingkang minulya…..
Mangga kita sedaya tansah menetapkan pilihan, milih dateng persifatan masyarakat ingkang dipun ridani Allah kanti asma Ashabul Jannah. Masyarakat ingkang dipun semoyo wilujeng dunya dumugi akhirat.